Osteoartroza je degenerativna bolest zglobova koja se javlja zbog oštećenja hrskavice, ali i drugih komponenti zgloba. Najčešće pogađa zglobove koji trpe najveće opterećenje, kao što su kukovi i kolena, ali se javlja i na zglobovima šaka, ramena i stopala.
Povrede zglobova dovode do rane pojave osteoartroze
Osteoartroza, kada se javi rano, obično je povezana sa povredama ili operacijama zgloba. Pacijenti koji su povredili koleno u mladosti imaju 6 puta veću šansu da razviju osteoartrozu kolena, poznatiju kao gonartroza do 65 godine života. Najčešće povrede meniskusa, ukrštenih veza ili pak dislokacija zgloba, dovode do rane pojave osteoartritisa. Slično se dešava i sa zglobovima koji su operisani iz različitih razloga.
10kg telesne težine više znači 40kg pritiska više na kolena
Telesna težina je možda najsnažniji faktor za razvoj osteoartroze na koji možemo da utičemo. Naime, i mali porast telesne težine znači veliki porast opterećenja na kolena, a samim tim i brže propadanje hrskavice i drugih struktura zgloba. Važi i obrnuto, relativno mali gubitak telesne težine dovešće do velike redukcije opterećenja pritiska na kolena i velikog kliničkog poboljšanja simptoma. Iz masnog tkiva se luče takozvani proinflamatorni citokini, koji podstiču zapaljenje i primećeno je da je čak i osteoartroza šaka značajno ozbiljnija kod gojaznih pacijenata, iako zglobovi šaka ne nose opterećenje tela.
Žene češće oboljevaju od osteoartroze
Do 50 godine osteoartroza je češća kod mušakaraca i obično se radi o sekundarnoj artrozi koja je posledica ranije povrede zgloba. Nakon pedesete godine među pacijentima sa osteoartrozom ima otprilike tri puta više žena.
Fizičko vežbanje može značajno da umanji tegobe kod osteoartroze
Iako smo već rekli da prekomerno fizičko opterećenje zgloba vodi u ubrzanu osteoartrozu, isto tako je i fizička pasivnost faktor rizika za razvoj osteoartroze. Dakle, i ovde je ključ za zdrave zglobove umerenost. Najvažnije je vežbati mišiće koji stabilizuju zglob, jer se na taj način zglob štiti od mikropovreda i popravlja se funkcionalnost zgloba. Svi dobro znamo da nakon povrede kolena treba ojačati kvadricepse. I isto tako, atrofija kvadricepsa je jedan od znakova uznapredovale gonartroze.
Osteoartroza je najčešći uzrok invalidnosti odraslih lica
Osteoartroza je gotovo univerzalna bolest u starijoj populaciji, i skoro da je nemoguće naći sedamedesetogodišnjaka koji nema osteoartrozu barem jednog zgloba. Teške forme osteoartroze, naročito gonartroza i koksartroza (artroza kuka) veoma su čest razlog za invaliditet. Rano prepoznavanje osteoartroze omogućava rane terapijske intervencije i dugo očuvanje funkcionalnosti.
